Preparaty roślinne – gnojówki, wywary i wyciągi
Wyciągi roślinne służą do zwalczania szkodników już od czasów starożytnych, obecnie stosowanie pestycydów przyczynia się do zatruwania owadów pożytecznych oraz zanieczyszczenia środowiska naturalnego.
Stosowanie środków ochrony roślin w niewłaściwy sposób może spowodować skażenie owoców i warzyw. W roślinach występują naturalne związki takie jak alkaloidy, flawonoidy, glikozydy, saponiny, olejki eteryczne i gorycze, które wykazują silne działanie bakteriobójcze, grzybobójcze a także odstraszające szkodniki (repelenty). Rośliny dziko rosnące lub chwasty mogą się okazać przydatne do sporządzenia preparatów roślinnych, należą do nich np. rumianek, krwawnik, mniszek czy pokrzywa. Do stworzenia preparatu wykorzystuje się świeże lub suszone ziele – najlepiej rozdrobnione, następnie zalewa się wodą w określonych proporcjach. Gotowy preparat przecedza się przez płótno lub podwójną warstwę gazy.

GNOJÓWKA Z POKRZYWY
- 1kg świeżego ziela lub suszonego (zebrane przed kwitnieniem)
- 10l wody
- 200-400g mielonych skał
Proces fermentacji trwa od 2 do 4 tygodni, naczynie do sporządzenia gnojówki powinno być drewniane lub plastikowe, nie wolno używać metalowych. Fermentacja odbywa się w warunkach tlenowych, dlatego należy raz dziennie mieszać roztwór oraz przykryć siatką. Gnojówka gotowa do użytku powinna mieć ciemną przejrzystą barwę i nie powinna się pienić. Na wiosnę w rozcieńczeniu 1:10 można stosować zapobiegawczo przeciw chorobom grzybowym i szkodnikom. Opryski w proporcji 1:20 na pędy drzew i krzewów, zaleca się w zwalczaniu mszyc i przędziorków.

WYWAR ZE SKRZYPU
- 1kg świeżego lub 200g suchego ziela
- 10l wody
Ziele należy moczyć przez 24h, następnie gotować na małym ogniu przez 30 minut. Po wystygnięciu przecedzieć. Wywar zapobiega rozwojowi chorób grzybowych takich jak: mączniak prawdziwy i rzekomy, rdze, parch jabłoni, szara pleśń, kędzierzawość liści brzoskwini, zaraza ziemniaka na pomidorach oraz septrioza. W rozcieńczeniu 1:3 należy opryskiwać roślinę i glebę przez 3 co 3 dni przed południem

WYCIĄG Z WROTYCZU
- 300g świeżego ziela lub 30g suchego
- 10l wody
Ziele zalać wodą i pozostawić na 24h. Wyciąg w rozcieńczeniu 1:2 stosuje się przeciwko szkodnikom takim jak: mszyce, bawełnica korówka, gąsienice namiotników, bielinków, owocówki, wgryzaka szczypiorka, śmietka cebulanka.

NAPAR Z KRAWNIKA
- 2kg świeżych lub 200g suszonych roślin
- 10l wody
Ziele zalać wodą pozostawić na 12 godzin, stosować bez rozcieńczenia przy porażeniu drzew owocowych i warzyw kapustnych. Szkodniki wrażliwe na napar to mszyce, miodówki, larwy pluskwiaków, liściożerne gąsienice motyli.

WYCIĄG Z RUMIANKU
- 3kg świeżych lub 1kg suszonych roślin (kwiaty i liście)
- 10l wody o temperaturze 70°C
Zemleć i zalać wodą, pozostawić na 12-24 h. Profilaktycznie przeciwko mszycom, miodówkom, liściożernym gąsienicom motyli (zwójki, bielinki, tantniś krzyżowiaczek) i przędziorkom. Oprysk drzew owocowych wiosną i latem w rozcieńczeniu 1:5.

WYCIĄG Z LIŚCI I PĘDÓW POMIDORA
- 150g liści i pędów pomidora
- 10l wody
Liście i pędy zalać na 2 godziny, wyciąg bez rozcieńczania używa się do odstraszania motyli rolnic, bielinka kapustnika i pachówki strąkoweczki. Stosować kilka razy przed i podczas ich wylotu.

GNOJÓWKA Z MNISZKA
- 250g posiekanych korzeni lub 400g liści mniszka
- 10l ciepłej wody
Ziele należy zalać ciepłą wodą na 3 godziny. Stosować w okresie pękania pąków, po kwitnieniu w zwalczaniu mszyc, miodówek i przędziorków na drzewach owocowych.
Źródło. www.pzd.pl
Elżbieta Bartczak – starszy instruktor ds. ogrodniczych OZ PZD Opole
Letnia pielęgnacja kompostu

LETNIA PIELĘGNACJA KOMPOSTU
Latem w kompostowniku szybko przybywa materii organicznej. Do kompostu systematycznie dodajemy skoszoną trawę, podsuszone chwasty, rozdrobnione gałązki z letniego cięcia drzew i organiczne resztki ze stołu tj. skorupki z jajek, fusy z kawy, herbaty czy obierki owoców i warzyw. Nie zapominajmy o tym, że kompost latem wymaga naszej szczególnej uwagi.
Napowietrzanie
Pierwszą oznaką niedoboru tlenu w kompoście jest nieprzyjemny zapach unoszący się w pobliżu zbitej masy organicznej. Wydzielająca się woń świadczy o zachodzących w pryzmie niekorzystnych procesach gnilnych z udziałem bakterii beztlenowych, których obecność w kompoście nie jest wskazana. W celu poprawy warunków powietrznych w składowanej materii organicznej należy przerabiać kompost. Poszczególne warstwy kompostu należy przemieszać przekładając je z miejsca na miejsce lub do drugiej skrzyni. Kompost przerabiamy nie rzadziej niż co 2-3 miesiące. W okresie letnim gdy dokładamy dużą ilość świeżej materii warto przerabiać kompost nawet co kilka tygodni.
Segregacja i rozluźnienie
Uzyskanie jednolitego nawozu kompostowego jest możliwe wtedy, gdy kontrolujemy proces rozkładu kompostowanych części organicznych. Podczas przerabiana kompostu można łatwo korygować skład kompostowanych materiałów, rozdrabniając mniej rozłożone części oraz umieszczając je w środkowej części składowanej materii. Ostatecznym etapem segregacji jest rafowanie kompostu czyli oddzielenie od dojrzałego kompostu jeszcze je w pełni rozłożonych jego części. Nie rozłożony materiał tafia z powrotem do kompostownika.
Ważną czynnością jest rozluźnienie poszczególnych warstw kompostu, ponieważ zbita masa utrudnia dostęp powietrza i sprzyja powstawaniu warunków beztlenowych.
Kontrola wilgotności
Wilgotność pryzmy kompostowej powinniśmy kontrolować niezależnie od warunków pogodowych. Prawidłowy przebieg procesu rozkładu materii organicznej jest możliwy wyłącznie przy odpowiednim nawilżeniu materiału. Kompost nie może być przesuszony ani zbyt wilgotny. Wilgotność kompostu można łatwo sprawdzić zgniatając w dłoni kompostowaną materię. Właściwe nawilżenie występuje w momencie, gdy ściskając materiał, jesteśmy w stanie wyczuć wilgoć na tyle, aby nie było możliwe wyciśnięcie z niego kropli roztworu.
Podczas upalnych dni często dochodzi do nadmiernego przesuszenia kompostowanego materiału, co przyczynia się do spowolnienia, a nawet wstrzymania procesu rozkładu. Mikroorganizmy potrzebują do życia również wody, dlatego podczas suszy należy systematycznie podlewać kompost w taki sposób, aby materiał znajdujący się na obrzeżach miał wilgotność taką jak wnętrze pryzmy. Do podlewania kompostu najlepsza jest deszczówka. 1m3 przesuszonego materiału podlewamy ok. 10-15 l wody. Zamiast wody można podlewać kompost również preparatami roślinnymi np. gnojówką z pokrzywy, która dodatkowo wzbogaca materiał w cenny azot.
Pamiętając, że nadmiar wody prowadzi do powstania warunków beztlenowych, w których następują procesy gnilne, podczas długotrwałych opadów należy przerobić kompost i przewietrzyć partie materii organicznej.
źrodło: www.pzd.pl Anna Ewa Michowska, PZD Okręg w Lublinie
Jak chronić czereśnie i wiśnie przed nasionnicą trześniówką?

Jest to bezsprzecznie najgroźniejszy szkodnik czereśni i wiśni. Pierwsze osobniki pojawiają się w maju lub na przełomie maja i czerwca, co zbiega się z pełnią kwitnienia robinii białej (potocznie zwanej akacją) i jest to wyraźny sygnał do rozpoczęcia zwalczania tego szkodnika. Ten sezon pokazuje, że kwitnienie wielu roślin przyspieszyło, co oznacza także szybszy rozwój szkodników.
Podobna do zwykłej muchy nasionnica trześniówka ma na przezroczystych skrzydłach ciemne, poprzeczne paski, natomiast na tułowiu między skrzydłami żółtą tarczkę. Samice składają jedno jajo do jednego owocu – tam później rozwija się larwa zjadająca miąższ i zanieczyszczająca owoc. Trudno jest odróżnić owoce opanowane przez szkodnika od zdrowych, ponieważ jedynie w miejscu złożenia jaja widoczne jest lekkie wklęśnięcie powierzchni skórki. Owad osiąga do 2,5 mm długości, ma czarny lub czarnobrunatny kolor i charakterystyczne ciemne syfony. Występują zarówno formy uskrzydlone, jak i bezskrzydłe. Szkodniki te żerują w koloniach na końcach młodych pędów, szczytowych liściach i szypułkach kwiatowych. Wysysając soki, powodują zaginanie się liści ku dołowi, a z czasem ich zasychanie i czernienie.
Nasionnica trześniówka jest bardzo pospolitym i dokuczliwym szkodnikiem i w wielu rejonach może niszczyć nawet do 100% owoców. Najbardziej atakowane są późno dojrzewające odmiany wiśni i czereśni. Owoce, w których żerują larwy, są miękkie, mają matową powierzchnię i szybko gniją. Po rozerwaniu owocu można znaleźć białą, beznogą larwę.
Najbardziej atakowane są późno dojrzewające odmiany czereśni i wiśni, które należy dokładnie opryskać 7-8 dni po wylocie pierwszych nasionnic z gleby, co zbiega się z kwitnieniem robinii akacjowej (czyli właśnie teraz!) i ponownie po około 2 tygodniach. Najczęściej terminy oprysków przypadają na koniec pierwszej i trzecią dekadę czerwca.
Termin zabiegu zwalczania nasionnicy trześniówki można także ustalić przy pomocy tabliczek lepowych, które należy rozwiesić na drzewach w połowie maja i aż do pierwszej dekady lipca sprawdzać co 2-3 dni. Tabliczki są dostępne w dobrych sklepach ogrodniczych. Należy dobrać dostępny w handlu, dozwolony środek ochrony roślin i ściśle przestrzegać karencji. Zalecane są Calypso 480 SC, Mospilan 20 SP, Nurelle D 550 EC, a z grupy pyretroidów – Decis 2,5 EC i Fastac 100 EC, które najlepiej stosować w temperaturze do 20 stopni C. W czasie zbioru należy zadbać, aby z drzewek zebrane zostały wszystkie owoce. Te, które są zgniłe trzeba zniszczyć,zakopując głęboko.
Soda oczyszczona w ogrodzie
Soda oczyszczona jest bezpiecznym i skutecznym naturalnym preparatem, który może być z powodzeniem używany w ogrodzie do zwalczania niektórych szkodników, chorób oraz chwastów. Nie szkodzi ludziom, roślinom, produktom pochodzenia roślinnego oraz pożytecznym owadom, w tym pszczołom. Dowiedz się, jakie jest zastosowanie sody oczyszczonej w ogrodzie, jak sporządzać samodzielnie skuteczne preparaty na jej bazie i w jaki sposób je stosować. Oto 5 popularnych przykładów zastosowania sody oczyszczonej w ogrodzie!

1. Soda oczyszczona do zwalczania szkodników
Roztwór z sody oczyszczonej ma zastosowanie do zwalczanie szkodników. Jest skuteczny na mszyce, roztocza i mączliki. Mszyce, jako owady roślinożerne żerują na roślinach uprawnych i ozdobnych, w tym kwiatach uprawianych w ogrodach oraz w domu. Można je łatwo rozpoznać, ponieważ zawsze występują w koloniach. Owady te, w zależności od gatunku mogą mieć czarne, zielone, żółte lub pomarańczowe barwy. Roztocza są pajęczakami, należą do nich m. in. przędziorki, w tym często spotykany na roślinach przędziorek chmielowiec. Żerują na roślinach uprawianych w gruncie oraz pod osłonami. Mączliki należące do pluskwiaków przypominają z wyglądu małe muchy z białymi skrzydłami. Atakują rośliny uprawne na polu i pod osłonami. Najbardziej znanym jest mączlik szklarniowy.
Sporządzenie roztworów z sody przeciwko szkodnikom:
- 1/4 łyżeczki sody oczyszczonej dodać do 1 litra ciepłej wody. Następnie dodać 1/2 łyżeczki oleju jadalnego. Roztwór wymieszać i wstrząsnąć.
- 1 łyżeczkę sody oczyszczonej dodać do 2 l ciepłej wody. Do uzyskanego roztworu dodać parę kropli płynu do mycia naczyń lub 2 ml szarego mydła. Roztwór wymieszać i wstrząsnąć.
- 2 łyżki stołowe sody oczyszczonej dodać do 4 litrów wody. Roztwór wymieszać i wstrząsnąć.
Opryski sodą przeciwko szkodnikom wykonuje się za pomocą opryskiwacza ręcznego lub na większych powierzchniach za pomocą opryskiwacza plecakowego. Roztworami sody można również przecierać liście roślin doniczkowych. Zabiegi powinny być powtarzane kilkakrotnie w odstępach co 3-4 dni.
2. Soda oczyszczona do zwalczania chorób roślin
Roztwory z sody oczyszczonej pomagają zwalczać choroby grzybowe roślin. Mają zastosowanie w zwalczaniu takich chorób jak: mączniak prawdziwy, mączniak rzekomy, plamistości liści.
Sporządzenie roztworu z sody do zwalczania chorób roślin:
- 1/2 łyżeczki sody oczyszczonej i 5 ml szarego mydła dodać do 1 litra ciepłej wody. Zamieszać i wstrząsnąć.
Pierwszą oznaką działania preparatu na bazie sody przeciwko mączniakom jest ściemnienie jasnego wcześniej nalotu. Proces ten zachodzi na drugi dzień po zastosowaniu oprysku.
Opryski sodą przeciwko chorobom grzybowym wykonuje się, podobnie jak w przypadku oprysków na szkodniki, za pomocą opryskiwaczy i powtarza kilkakrotnie.
Warto wiedzieć! Dodatek tłuszczu (oleju, mydła, płynu do naczyń) do roztworów na bazie sody zwiększa przyczepność (przyleganie) preparatu do rośliny.
3. Soda oczyszczona do zwalczania chwastów
Sodę oczyszczoną stosuje się jako środek zapobiegający rozwojowi chwastów w takich miejscach jak szczeliny między kamieniami lub między płytkami np. na ścieżce ogrodowej. Po wyplewieniu chwastów wybrane miejsca zasypuje się sodą oczyszczoną. Zabieg ten w znacznym stopniu ogranicza ich dalszy rozwój.
Opryski sodą na szkodniki, choroby grzybowe i przeciwko chwastom mogą być powtarzane kilkukrotnie. Preparaty naturalne, takie jak soda oczyszczona nie działają tak szybko jak środki chemiczne, są mniej inwazyjne, dlatego celowe jest kilkukrotne, w miarę potrzeby zastosowanie środka. Najlepiej opryski wykonywać wczesnym wieczorem, ponieważ o tej porze zmniejsza się nasłonecznienie, obniża temperatura powietrza oraz często ustaje silny wiatr.
4. Soda oczyszczona na mrówki
Mrówki pełnią pożyteczną rolę w ogrodzie, ale gdy jest ich zbyt dużo, tworzone przez nie kopce utrudniają ukorzenienie się roślinom uprawnym, a mrówki dostają się też do pomieszczeń. Należy wówczas ograniczyć ich populację. Jak się okazuje soda oczyszczona to doskonały naturalny preparat na mrówki w ogrodzie. Należy nią posypywać miejsca, gdzie w nadmiarze gromadzą się mrówki.
5. Soda do przedłużania świeżości kwiatów ciętych
Kolejne zastosowanie sody oczyszczonej to przedłużanie trwałości kwiatów ciętych. Około 1/2 łyżeczki sody należy wsypać do wazonu i wymieszać. Preparat ogranicza więdnięcie kwiatów.
Źródło: www poradnikogrodniczy.pl