Statut

§ 1 [Status PZD]

1. Polski Związek Działkowców, zwany dalej „PZD”, jest ogólnopolskim stowarzyszeniem ogrodowym powołanym do zakładania i prowadzenia rodzinnych ogrodów działkowych oraz reprezentacji i obrony interesów swoich członków.
2. PZD działa na podstawie ustawy z dnia 13 grudnia 2013 r. o rodzinnych ogrodach działkowych, ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach oraz  niniejszego statutu.
3. PZD opiera swoją działalność na pracy społecznej członków; do prowadzenia swych spraw może zatrudniać pracowników, w tym swoich członków.

§ 2 [Teren działania i siedziba]

1. Terenem działania PZD jest obszar Rzeczypospolitej Polskiej.
2. Siedzibą PZD jest miasto stołeczne Warszawa.
3. PZD ma prawo używać własnego godła, hymnu, sztandarów, odznak i pieczęci.

§ 3 [Osobowość prawna]

1. PZD posiada osobowość prawną.
2. PZD działa poprzez swoje organy ustanowione niniejszym statutem.

§ 4 [Przynależność do innych organizacji]

PZD może być członkiem innych organizacji krajowych i zagranicznych o pokrewnych celach i zadaniach.

§ 5 [Definicje; organy wyższego stopnia]

1. Użyte w niniejszym statucie określenia oznaczają:
   1. ustawa – ustawę z dnia 13 grudnia 2013 r. o rodzinnych ogrodach działkowych (Dz. U. z 2014 r. poz. 40);
   2. ROD – rodzinny ogród działkowy prowadzony przez PZD;
   3. działkowiec – pełnoletnią osobę fizyczną uprawnioną do korzystania z działki w ROD na podstawie prawa do działki;
   4. prawo do działki – ustanowiony zgodnie z ustawą tytuł prawny uprawniający do korzystania z działki;
   5. infrastruktura ogrodowa – budynki i budowle, ogrodzenia, aleje i drogi ogrodowe, place zabaw, świetlice, hydrofornie, sieci wodociągowe i energetyczne oraz inne urządzenia znajdujące się na terenie rodzinnego ogrodu działkowego przeznaczone do wspólnego używania przez osoby korzystające z działek oraz służące do zapewnienia prawidłowego funkcjonowania rodzinnego ogrodu działkowego, o ile nie wchodzą w skład przedsiębiorstwa;
   6. opłaty ogrodowe – uiszczane przez działkowca opłaty wynikające z uczestnictwa w pokrywaniu kosztów funkcjonowania rodzinnego ogrodu działkowego, a w szczególności związane z zarządzaniem, utrzymaniem terenu ogólnego i infrastruktury ogrodowej;
   7. przepisy związkowe – postanowienia uchwał organów PZD, w tym statutu PZD i regulaminu ROD;
   8. organy zarządzające – zarząd ROD, okręgowy zarząd i Krajowy Zarząd;
   9. osoba bliska – małżonka, zstępnych, wstępnych, rodzeństwo, dzieci rodzeństwa oraz osoby pozostające w stosunku przysposobienia;
   10. głosy – głosy „za”, „przeciw” lub „wstrzymujące się” oddane podczas głosowania w sposób zgodny ze statutem;
   11. zwykła większość – więcej głosów oddanych „za” niż „przeciw”;
   12. bezwzględna większość – więcej niż połowa głosów oddanych „za”.
2. Organami wyższego stopnia w rozumieniu niniejszego statutu są:
3. w stosunku do walnego zebrania (konferencji delegatów) ROD oraz okręgowego zjazdu delegatów – odpowiednio właściwy terytorialnie okręgowy zarząd oraz Krajowa Rada,
4. w stosunku do zarządu ROD – właściwy terytorialnie okręgowy zarząd,
5. w stosunku do okręgowej rady i okręgowego zarządu – Krajowy Zarząd,
6. w stosunku do  Krajowego Zarządu –Krajowa Rada,
7. w stosunku do komisji rewizyjnej ROD oraz okręgowej komisji rewizyjnej – odpowiednio właściwa terytorialnie okręgowa komisja rewizyjna oraz Krajowa Komisja Rewizyjna,
8. w stosunku do Krajowej Rady i Krajowej Komisji Rewizyjnej – Krajowy Zjazd Delegatów.

§ 6 [Cele PZD i ROD]

1. Celem PZD jest:
2. zakładanie i prowadzenie ROD,
3. rozwój ROD w sposób zapewniający działkowcom i ich rodzinom aktywny wypoczynek i możliwość prowadzenia upraw ogrodniczych na własne potrzeby,
4. przywracanie społeczności i przyrodzie terenów zdegradowanych,
5. ochrona środowiska przyrodniczego,
6. podnoszenie standardów ekologicznych otoczenia,
7. kształtowanie zdrowego otoczenia człowieka,
8. ochrona przyrody,
9. poprawa warunków socjalnych społeczności lokalnych.

§ 7 [Podstawowe działania PZD]

PZD realizuje swoje cele poprzez:

1. propagowanie idei ogrodnictwa działkowego w społeczeństwie, a szczególnie wszechstronnego znaczenia ROD dla rodzin działkowców i mieszkańców miast oraz racjonalnego wykorzystania gruntów miejskich,
2. działanie na rzecz wszechstronnego rozwoju ogrodnictwa działkowego,
3. zagospodarowywanie ROD,
4. ustanawianie prawa do działek,
5. wszechstronne działanie na rzecz ochrony przyrody i środowiska,
6. organizowanie i udzielanie pomocy oraz poradnictwa w zagospodarowaniu działek i prowadzeniu upraw ogrodniczych,
7. propagowanie wiedzy ogrodniczej, zwłaszcza poprzez szkolenia i prowadzenie działalności wydawniczej,
8. prowadzenie działalności społecznej, wychowawczej, wypoczynkowej, rekreacyjnej i innej na rzecz działkowców, ich rodzin oraz społeczności lokalnych,
9. współpracę z samorządami terytorialnymi, administracją rządową, organizacjami społecznymi i zawodowymi oraz organizacjami zagranicznymi o pokrewnych celach i zadaniach, a także przedsiębiorcami i innymi instytucjami.

Rodzaje członkostwa

§ 8 [Otwartość członkostwa]

Członkostwo w PZD jest otwarte dla wszystkich   działkowców lub osób zainteresowanych zawarciem umowy dzierżawy działkowej.

§ 9 [Członkostwo – podmioty]

1. Członkami PZD mogą być:
   1. osoby fizyczne pełnoletnie, zamieszkałe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
   1. osoby prawne.
2. Osoby prawne mogą być jedynie członkami wspierającymi PZD.

§ 10 [Rodzaje członkostwa]

Członkowie PZD dzielą się na:

1. członków zwyczajnych,
2. członków współdziałających,
3. członków wspierających.

Członkowie zwyczajni

§ 11 [Warunki nabycia członkostwa zwyczajnego]

1. Członkiem zwyczajnym może być osoba fizyczna mająca prawo do działki w ROD.
2. PZD nie może odmówić przyjęcia w poczet członków zwyczajnych działkowca mającego prawo do działki w ROD.
3. Postanowienia ust. 2 nie stosuje się wobec działkowca wcześniej pozbawionego członkostwa w PZD lub wykorzystującego działkę sprzecznie z ustawą lub rażąco naruszającego regulamin ROD. 

§ 12 [Deklaracja członkowska]

Osoba ubiegająca się o członkostwo zwyczajne składa pisemne oświadczenie woli o chęci przystąpienia do PZD w formie deklaracji członkowskiej.

§ 13 [Tryb nadania członkostwa zwyczajnego]

1. Przyjęcie w poczet członków zwyczajnych następuje na mocy uchwały zarządu ROD.
2. Do czasu powołania zarządu ROD w nowym (odtworzonym) ROD uchwałę w sprawie, o której mowa w ust. 1, podejmuje okręgowy zarząd.
3. Organ, o którym mowa w ust. 1 albo 2, udziela działkowcowi informacji w przedmiocie nabycia członkostwa w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia deklaracji członkowskiej. Bezskuteczny upływ tego terminu jest równoznaczny z przyjęciem w poczet członków PZD.

§ 14 [Prawa członka zwyczajnego]

1. Członek zwyczajny ma prawo:
   1. brać udział w walnym zebraniu ROD,
   1. wybierać i być wybieranym do organów PZD,
   1. uzyskiwać informacje o działalności PZD,
   1. zwracać się do organów PZD o ochronę swoich praw i interesów w zakresie członkostwa w PZD i prawa do działki,
   1. występować z wnioskami i postulatami do organów PZD,
   1. składać odwołania od uchwał organów PZD bezpośrednio dotyczących jego osoby,
   1. brać udział w posiedzeniu organu PZD, na którym podejmowana jest uchwała dotycząca jego członkostwa w PZD w pierwszej instancji, zabierać głos i składać wyjaśnienia na takim posiedzeniu,
   1. korzystać z poradnictwa związkowego w zakresie zagospodarowania działki i upraw ogrodniczych,
   1. wglądu w dokumentację dotyczącą jego członkostwa.
2. Prawa członkowskie wykonywane są osobiście.

§ 15 [Obowiązki członka zwyczajnego]

Członek zwyczajny ma obowiązek:

1. przestrzegać ustawę, niniejszy statut oraz wydane na jego podstawie uchwały organów PZD,
2. przestrzegać zasad współżycia społecznego,
3. dbać o dobre imię PZD i polskiego ogrodnictwa działkowego,
4. działać w interesie PZD i jego członków,
5. brać czynny udział w życiu PZD,
6. uiszczać składkę członkowską do 30 czerwca danego roku,
7. aktualizować dane osobowe i adres do korespondencji,
8. otaczać opieką mienie PZD.

Członkowie współdziałający

§ 16 [Status członka współdziałającego]

1. Członkowie współdziałający udzielają moralnego, materialnego oraz merytorycznego wsparcia realizacji zadań i celów PZD, a także propagują idee ogrodnictwa działkowego.
2. Członkiem współdziałającym może być pełnoletnia osoba fizyczna zainteresowana zawarciem umowy dzierżawy działkowej.

§ 17 [Tryb nadania członkostwa współdziałającego]

1. Przyjęcie w poczet członków współdziałających następuje na mocy uchwały zarządu ROD po złożeniu pisemnej deklaracji członkowskiej.
2. Do czasu powołania zarządu w nowym ROD uchwałę w sprawie, o której mowa w ust. 1, podejmuje okręgowy zarząd.

§ 18 [Prawa członka współdziałającego]

1. Członek współdziałający ma prawo:
2. uzyskiwać informacje o działalności PZD,
3. zwracać się do organów PZD o ochronę swoich praw i interesów w zakresie członkostwa w PZD,
4. występować z wnioskami i postulatami do organów PZD,
5. składać odwołania od uchwał organów PZD bezpośrednio dotyczących jego osoby,
6. brać udział w posiedzeniu organu PZD, na którym podejmowana jest uchwała dotycząca jego osoby w pierwszej instancji, zabierać głos i składać wyjaśnienia na takim posiedzeniu,
7. wglądu w dokumentację dotyczącą jego członkostwa.
8. Prawa członkowskie wykonywane są osobiście.

§ 19 [Obowiązki członka współdziałającego]

Członek współdziałający ma obowiązek:

1. przestrzegać niniejszy statut oraz wydane na jego podstawie uchwały organów PZD,
2. przestrzegać zasad współżycia społecznego,
3. dbać o dobre imię PZD i polskiego ogrodnictwa działkowego,
4. działać w interesie PZD i jego członków,
5. brać czynny udział w życiu PZD,
6. uiszczać składkę członkowską do 30 czerwca danego roku,
7. aktualizować dane osobowe i adres do korespondencji,
8. otaczać opieką mienie PZD.

Członkowie wspierający

§ 20 [Status członka wspierającego]

Członkiem wspierającym może być osoba prawna deklarująca wspieranie celów i zadań PZD, a w szczególności poprzez udzielanie pomocy finansowej lub rzeczowej na rzecz wybranej jednostki organizacyjnej PZD.

§ 21 [Deklaracja członkowska]

1. Ubiegający się o członkostwo wspierające składa pisemne oświadczenie woli o chęci przystąpienia do PZD w formie deklaracji członkowskiej.
2. Oświadczenie, o którym mowa w ust. 1, składa osoba lub organ umocowany do reprezentowania ubiegającego się o członkostwo wspierające.

§ 22 [Tryb nadania członkostwa wspierającego]

Przyjęcie w poczet członków wspierających następuje na mocy uchwały organu zarządzającego jednostki organizacyjnej PZD, do której wpłynęła deklaracja członkowska.

§ 23 [Prawa członka wspierającego]

Członek wspierający ma prawo:

1. brać udział w zebraniu organu PZD, na którym rozpatrywane są sprawy jego dotyczące,
2. do uzyskania informacji o realizacji wspieranych celów,
3. zwracania się do organów PZD w sprawach dotyczących rozwoju ROD.

§ 24 [Obowiązki członka wspierającego]

Członek wspierający ma obowiązek:

1. dbać o dobre imię PZD i polskiego ogrodnictwa działkowego,
   1. działać w interesie PZD i jego członków,
   1. uiszczać składkę członkowską,
   1. aktualizować dane i adres do korespondencji,
   1. wywiązywać się z zadeklarowanej formy wsparcia.

Ustanie członkostwa

§ 25 [Podstawy ustania członkostwa]

Członkostwo w PZD ustaje na skutek:

1. wygaśnięcia,
2. pozbawienia.

§ 26 [Przyczyny wygaśnięcia członkostwa]

1. Członkostwo w PZD wygasa w razie:
2. śmierci lub utraty osobowości prawnej przez członka PZD,
3. zrzeczenia się na piśmie członkostwa w PZD,
4. wygaśnięcia prawa do działki w ROD,
5. wyodrębnienia ROD, w którym członek zwyczajny posiada prawo do działki,
6. nie wywiązywania się przez członka wspierającego z zadeklarowanej formy wsparcia przez okres co najmniej jednego roku.
7. Wygaśnięcie członkostwa w PZD stwierdza właściwy organ w formie uchwały.

§ 27 [Przyczyny pozbawienia członkostwa]

Pozbawienie członkostwa może nastąpić w razie rażącego naruszenia przepisów ustawy, postanowień statutu, regulaminu ROD, zasad współżycia społecznego oraz działania na szkodę PZD.

§ 28 [Organ pozbawiający członkostwa]

1. Pozbawienie członkostwa następuje w drodze uchwały zarządu ROD.
2. W uzasadnionych przypadkach uchwałę o pozbawieniu członkostwa może podjąć właściwy terytorialnie okręgowy zarząd albo Krajowy Zarząd.

§ 29 [Tryb pozbawienia członkostwa]

1. Przed podjęciem uchwały o pozbawieniu członkostwa właściwy organ obowiązany jest przesłać do zainteresowanego członka PZD zawiadomienie o terminie posiedzenia, na którym jego sprawa ma być rozpatrywana oraz umożliwić mu złożenie wyjaśnień. Zawiadomienie przesyła się listem poleconym na co najmniej 21 dni przed terminem posiedzenia.
2. Niezgłoszenie się członka PZD nie wstrzymuje podjęcia uchwały.
3. Odpis uchwały, o której mowa w ust. 1, wraz z uzasadnieniem i pouczeniem o prawie i terminie złożenia odwołania doręcza się członkowi za pokwitowaniem lub przesyła listem poleconym za zwrotnym potwierdzeniem odbioru.

§ 30 [Odwołanie od pozbawienia członkostwa]

1. Członkowi przysługuje prawo odwołania się od uchwały, o której mowa w § 29, do właściwego organu wyższego stopnia nad organem wydającym uchwałę w ciągu 14 dni od daty otrzymania uchwały.
2. Odwołanie, o którym mowa w ust. 1, wnosi się za pośrednictwem organu, który podjął uchwałę, który w ciągu 14 dni przesyła odwołanie wraz z dokumentacją uzasadniającą podjęcie uchwały do właściwego organu wyższego stopnia.
3. Wniesienie odwołania w terminie i trybie, określonym w ust. 1 i 2, wstrzymuje wykonanie zaskarżonej uchwały.

§ 31 [Jednostki organizacyjne PZD]

Jednostkami organizacyjnymi PZD są:

1. rodzinne ogrody działkowe,
2. jednostki terenowe,
3. jednostka krajowa.

§ 32 [Organy PZD]

Organami PZD są:

1) w ROD:
a) walne zebranie (konferencja delegatów),
b) zarząd,
c) komisja rewizyjna,

2) w jednostce terenowej:

     a) okręgowy zjazd delegatów,

     b) okręgowa rada,

     c) okręgowy zarząd,

d) okręgowa komisja rewizyjna,

3) w jednostce krajowej:

       a) Krajowy Zjazd Delegatów,

       b) Krajowa Rada,

c) Krajowy Zarząd,

d) Krajowa Komisja Rewizyjna

§ 33 [Wybory do organów PZD]

1. Organy PZD pochodzą z wyborów, za wyjątkiem walnego zebrania ROD.
   1. Wybory do organów PZD przeprowadzane są w głosowaniu jawnym, zwykłą większością głosów. Na żądanie co najmniej połowy obecnych na walnym zebraniu (konferencji lub zjeździe) członków PZD uprawnionych do głosowania, wybór organów PZD odbywa się w głosowaniu tajnym.

§ 34 [Członkowie organów PZD – wyłączenia]

1. Członkiem organu PZD może być jedynie członek PZD.
2. Można być członkiem tylko jednego organu PZD w danej jednostce organizacyjnej PZD.
3. Osoba bliska członka organu PZD nie może być członkiem organu w tej samej jednostce organizacyjnej PZD. Zakaz ten dotyczy również małżonka osoby bliskiej członka organu PZD.
4. Postanowienia ust. 2 – 3 nie mają zastosowania do walnych zebrań, konferencji delegatów oraz zjazdów okręgowych i krajowego.
5. Przewodniczącym walnego zebrania, konferencji delegatów, zjazdów okręgowych i krajowego nie może być prezes organu zarządzającego oraz przewodniczący komisji rewizyjnej odpowiedniej jednostki organizacyjnej PZD, a także osoba w trakcie trwania obowiązującego co do niej zakazu wynikającego z § 42 ust. 5.

§ 35 [Obowiązki i odpowiedzialność członków organów PZD]

1. Członek PZD wybrany do organu PZD ma obowiązek:

1. reprezentować godnie interesy PZD,
2. wykonywać obowiązki wynikające z pełnionej funkcji zgodnie z                        zakresem zadań organu, do którego został wybrany,
3. aktywnie uczestniczyć w pracach organu, którego jest członkiem.

2. Członek organu winny działania lub zaniechania, przez które PZD poniósł szkodę, odpowiada za nią osobiście.

3. Członek organu może otrzymywać wynagrodzenie za czynności wykonywane w związku z pełnioną funkcją na zasadach określonych przez Krajową Radę.

§ 36  Posiedzenie organu PZD

1. Posiedzenie organu PZD może być zwołane przez organ wyższego stopnia.
2. Przewodniczący komisji rewizyjnej lub jego zastępca mają prawo uczestniczyć z głosem doradczym w zebraniach innego organu danej jednostki organizacyjnej PZD.

§ 37 [Kadencja organów PZD]

1. Kadencja organów PZD trwa cztery lata.
2. W szczególnie uzasadnionych przypadkach Krajowa Rada może przedłużyć lub skrócić kadencję organów PZD.

§ 38 [Czas sprawowania mandatu]

Członek organu PZD, w tym delegat wybrany na zjazd (konferencję), zachowuje mandat na czas trwania kadencji.

§ 39 [Wygaśnięcie mandatu]

1. Mandat członka organu PZD wygasa przed upływem kadencji z chwilą:
   1. pisemnej rezygnacji z mandatu,
   1. ustania członkostwa w PZD,
   1. odwołania,
   1. likwidacji lub łączenia jednostek organizacyjnych PZD,
   1. wygaśnięcia mandatów członków organu PZD powyżej 50% jego składu.
2. Wygaśnięcie mandatu członka organu PZD stwierdza w formie uchwały:
3. właściwy organ PZD, którego był członkiem – w przypadkach, o których mowa w ust. 1 pkt 1- 2,
4. organ dokonujący odwołania – w przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 3,
5.   właściwy organ wyższego stopnia – w przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 4 i 5.

§ 40 [Kooptacja]

1. Z zastrzeżeniem ust. 3, organ PZD powinien dokooptować do swojego składu innego członka w terminie do 3 miesięcy od chwili zmniejszenia się liczby członków organu z przyczyn wymienionych w § 39 ust. 1 pkt 1-3.
2. Mandat członka organu powołanego w trybie określonym w ust. 1 wygasa, o ile na najbliższym walnym zebraniu (konferencji) nie zostanie podjęta uchwała o zatwierdzeniu powołania tej osoby w skład organu, a także w przypadku uchylenia albo stwierdzenia nieważności uchwały o odwołaniu członka organu, na miejsce którego został dokooptowany.
3. Organ, który powołał członka w trybie określonym w ust. 1, obowiązany jest przedstawić na najbliższym walnym zebraniu (konferencji) informację o tym powołaniu celem umożliwienia podjęcia uchwały, o której mowa w ust. 2. 

• Jeżeli mandat delegata wybranego na zjazd (konferencję) wygasł przed upływem kadencji, mandat ten obejmuje osoba wybrana przez właściwy organ PZD w drodze wyborów uzupełniających podczas najbliższego posiedzenia tego organu.

§ 41 [Organ komisaryczny]

1. Organ wyższego stopnia powołuje organ komisaryczny dla jednostki organizacyjnej PZD w razie:
2. odwołania (zawieszenia) organu,
3. nie dokonania wyboru organu przez walne zebranie (konferencję lub zjazd), na którym ciążył taki obowiązek,
4. wygaśnięcia mandatów członków organu PZD powyżej 50% jego składu.
5. Liczbę członków organu komisarycznego określa organ dokonujący powołania.
6. Organ komisaryczny działa do czasu wyboru zastępowanego organu przez walne zebranie (konferencję lub zjazd), nie dłużej jednak niż 6 miesięcy od powołania. W uzasadnionych przypadkach właściwy organ PZD może przedłużać okres działania organu komisarycznego, który łącznie nie może przekroczyć dwóch lat.
7. Członkiem organu komisarycznego może być każdy członek, z wyjątkiem osób, które na podstawie niniejszego statutu mają zakaz sprawowania mandatu w organach PZD.
8. Organowi komisarycznemu przysługują kompetencje zastępowanego organu, za wyjątkiem kompetencji wynikającej z § 40 ust. 1.

§ 42 [Odwołanie organu lub członka organu PZD]

1. Odwołanie organu PZD lub jego członka może nastąpić w razie stwierdzenia, że nie wykonuje obowiązków lub działa w sposób godzący w PZD.
2. Odwołania organu PZD lub jego członka dokonuje organ wyższego stopnia. Członka organu PZD może odwołać również organ, którego jest członkiem.
3. Odwołanie następuje w drodze uchwały. Postanowienia § 29 ust. 3 stosuje się odpowiednio.
4. Odwołanym członkom organu PZD przysługuje prawo odwołania się od uchwały, o której mowa w ust. 3, do organu wyższego stopnia w terminie 14 dni od daty otrzymania uchwały. Wniesienie odwołania nie wstrzymuje wykonania decyzji o odwołaniu. Postanowienia § 30 ust. 2 stosuje się odpowiednio.
5. Odwołani członkowie organów nie mogą do końca następnej kadencji wchodzić w skład organów PZD pochodzących z wyboru i pełnić funkcji w organach PZD.
6. Postanowienia ust. 1-4 stosuje się odpowiednio wobec osoby, której mandat wygasł na skutek pisemnie złożonej rezygnacji, jeżeli przed wygaśnięciem mandatu zachodziły co do tej osobypodstawy do odwołania. W takim przypadku właściwy organ stwierdza zakaz sprawowania mandatu i pełnienia funkcji w organach PZD na zasadach określonych w ust. 5.

§ 43 [Zawieszenie organu lub członka organu PZD]

1. Zawieszenie organu PZD lub jego członka może nastąpić w razie konieczności wyjaśnienia uzasadnionych wątpliwości co do ich działalności zgodnej z prawem lub interesem PZD.
2. Okres zawieszenia trwa do 3 miesięcy. W szczególnie uzasadnionych przypadkach, za zgodą organu wyższego stopnia nad dokonującym zawieszenie, okres zawieszenia może być przedłużony, nie więcej jednak niż o dalsze 3 miesiące.
3. Postanowienia § 42 ust. 2-4 stosuje się odpowiednio.

§ 44 [Konsekwencje wygaśnięcia mandatu]

1. Z chwilą wygaśnięcia mandatu członka organu PZD tracą ważność udzielone mu pełnomocnictwa i upoważnienia, w tym także do dysponowania środkami finansowymi znajdującymi się w kasie i na rachunkach bankowych danej jednostki organizacyjnej PZD.
2. Ustępujący organ PZD wydaje nowo wybranemu organowi posiadane ruchomości i nieruchomości oraz dokumentację i pieczątki PZD w formie protokołu zdawczo – odbiorczego. Wydania dokonuje się niezwłocznie, nie później jednak niż w ciągu 14 dni od wygaśnięcia mandatu. Szczegółowe zasady w tym względzie określa Krajowa Rada.

§ 45 [Komisje problemowe]

Dla sprawnego wykonywania swoich zadań organy  PZD mogą, w zależności od potrzeb, powoływać i odwoływać komisje problemowe stałe i doraźne jako jednostki pomocniczo-doradcze, w szczególności można powołać komisje do badania występujących sporów i proponowania rozstrzygnięć w tych sprawach.

§ 46 [Uchwały organów PZD]

1. Organy PZD podejmują decyzje w formie uchwał.
2. Uchwały organów PZD sporządzane są w formie pisemnej, pod rygorem ich nieważności.
3. Uchwałę podpisuje co najmniej dwóch członków właściwego organu PZD na zasadach określonych w odrębnych przepisach związkowych.
4. Uchwała organu PZD jest ważna, jeżeli została podjęta zwykłą większością głosów przy obecności ponad połowy liczby członków danego organu w czasie podejmowania uchwały, chyba że statut stanowi inaczej.
5. Członek organu PZD zostaje wyłączony od rozstrzygania spraw, jeżeli jest osobą bezpośrednio zainteresowaną albo istnieje inna okoliczność mogąca wywołać uzasadnioną wątpliwość co do jego bezstronności w danej sprawie. Wyłączenia dokonuje dany organ PZD; w głosowaniu nie bierze udziału członek tego organu, którego wyłączenia głosowanie dotyczy.
6. Postanowienia ust. 5 nie stosuje się w przypadku głosowania w sprawie wyboru albo odwołania ze składu organu PZD.

§ 47 [Obowiązywanie uchwał organów PZD]

1. Uchwały organów wyższego stopnia, podjęte zgodnie z postanowieniami statutu, są obowiązujące dla niższych organów i członków PZD.
2. Uchwały organów PZD wiążą wszystkich działkowców w ROD, jeżeli przewiduje to ustawa.

§ 48 [Zasady odwołania od uchwał organów PZD]

1. Od uchwał organów PZD bezpośrednio dotyczących indywidualnego członka PZD, podjętych w pierwszej instancji, zainteresowanym stronom w sprawie przysługuje odwołanie w przypadkach określonych w niniejszym statucie.
2. Odwołanie składa się do organu wyższego stopnia za pośrednictwem organu, który podjął uchwałę.

§ 49 [Tryb odwołania od uchwał organów PZD]

1. Odwołanie składa się na piśmie w terminie 14 dni od daty otrzymania uchwały.
2. Złożenie odwołania w trybie i terminie określonym statutem wstrzymuje wykonanie uchwały podjętej w pierwszej instancji do czasu rozpatrzenia tego odwołania przez organ odwoławczy, chyba że statut stanowi inaczej.

§ 50 [Rozstrzygnięcie odwołania]

1. W zależności od dokonanych ustaleń organ odwoławczy:
2. odwołania nie uwzględnia;
3. uchyla zaskarżoną uchwałę w całości lub części i orzeka co do istoty sprawy;

  3) zmienia zaskarżoną uchwałę  i orzeka co do istoty,

4) uchyla zaskarżoną uchwałę i sprawę przekazuje do ponownego rozpoznania;

5) uchyla zaskarżoną uchwałę i umarza postępowanie.

• Uchwały organów PZD podjęte w trybie odwoławczym są ostateczne i nie przysługuje od nich odwołanie.
  • Uchwały organów PZD podjęte w trybie odwoławczym mogą być wzruszone jedynie w trybie określonym w § 51 i § 52.

§ 51 [Nieważność uchwały]

1. Uchwała organu PZD sprzeczna z prawem, postanowieniami statutu, regulaminu ROD lub uchwałami nadrzędnych organów PZD, jest z mocy prawa nieważna.
2. Nieważność uchwały stwierdza organ, który wydał uchwałę lub organ wyższego stopnia niezwłocznie po powzięciu wiadomości o zaistnieniu przesłanek określonych w ust. 1.
3. Stwierdzenie nieważności następuje w drodze uchwały zawierającej uzasadnienie wykazujące zasadność podjętego rozstrzygnięcia.

§ 52 [Uchylenie lub sprostowanie uchwały]

1. Uchwała organu PZD może być uchylona w przypadku, gdy przy jej podejmowaniu nie zostały uwzględnione wszystkie znane okoliczności lub gdy zostały ujawnione po jej podjęciu nowe okoliczności mogące mieć wpływ na treść uchwały.
2. Uchwała organu PZD może być sprostowana w przypadku, gdy zawiera błędy lub inne oczywiste omyłki nie wpływające na ważność i treść rozstrzygnięcia.

Uchylenie lub sprostowanie uchwały należy do organu wyższego stopnia lub organu, który wydał uchwałę, niezwłocznie po powzięciu wiadomości o zaistnieniu okoliczności określonych w ust. 1 lub 2. Postanowienie § 51 ust. 3 stosuje się odpowiednio.

Zasady ogólne

§ 53 [Status i rola ROD]

1. Rodzinny ogród działkowy, jako podstawową jednostkę organizacyjną PZD, tworzą członkowie zwyczajni z tego ROD.
2. Na zasadach określonych w niniejszym statucie, rodzinny ogród działkowy zarządza infrastrukturą ogrodową oraz rozporządza środkami finansowymi i majątkiem ruchomym pozostającymi w dyspozycji ROD.

§ 54 [Powołanie, przekształcenia i zniesienie ROD]

1. Decyzję o powołaniu rodzinnego ogrodu działkowego, jako podstawowej jednostki organizacyjnej PZD, podejmuje okręgowy zarząd.
2. ROD staje się podstawową jednostką organizacyjną PZD z chwilą wpisania do Rejestru Rodzinnych Ogrodów Działkowych.
3. Postanowienia ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio do podziału, połączenia lub zniesienia rodzinnego ogrodu działkowego jako podstawowej jednostki organizacyjnej PZD.

§ 55 [Regulamin ROD]

1. Szczegółowe zasady dotyczące zagospodarowania i użytkowania działki oraz funkcjonowania i zagospodarowania ROD, a także zasady współżycia społecznego obowiązujące na terenie ogrodów określa Regulamin ROD.
   1. Uchwalanie i dokonywanie zmian w Regulaminie ROD następuje w drodze uchwały Krajowej Rady podjętej większością 2/3 głosów.

Walne zebranie

§ 56 [Walne zebranie – rola i uczestnicy]

1. Najwyższym organem PZD w ROD jest walne zebranie.
2. Prawo uczestniczenia w walnym zebraniu oraz prawo wybierania i bycia wybieranym do organów PZD ma każdy członek zwyczajny z danego ROD.
3. W walnym zebraniu mogą brać udział z głosem doradczym przedstawiciele organów wyższego stopnia.

§ 57 [Konferencja delegatów]

1. W ROD posiadającym ponad 300 członków zwyczajnych lub składającym się z kilku terenów, zamiast walnych zebrań, mogą odbywać się konferencje delegatów.
2. Prawo uczestniczenia w konferencji delegatów mają delegaci wybrani na zebraniach sektorów.
3. Decyzję o odbywaniu w ROD konferencji delegatów podejmuje zarząd ROD w drodze uchwały, określając w niej podział ROD na sektory oraz ilość delegatów wybieranych z tych sektorów na konferencję delegatów.
4. Zebrania w sektorach zwołuje zarząd ROD.
5. Zebrania zwoływane są i przeprowadzane na zasadach określonych przez statut PZD dla walnych zebrań.
6. Prawo udziału w zebraniu sektora mają wyłącznie członkowie PZD mający prawo do działek na obszarze sektora.
7. Do konferencji delegatów mają zastosowanie postanowienia dotyczące walnych zebrań, chyba że statut stanowi inaczej.

§ 58 [Walne zebranie – rodzaje]

1. Walne zebrania mogą być zwyczajne i nadzwyczajne.

2. Zwyczajne walne zebrania dzielą się na:

            1) sprawozdawczo-wyborcze,

            2) sprawozdawcze, odbywane corocznie.

§ 59 [Walne zebranie – obowiązek zwołania i termin]

1. Walne zebranie zwołuje zarząd ROD i proponuje porządek obrad. O terminie i proponowanym porządku zebrania zarząd ROD zawiadamia okręgowy zarząd.
2. Walne zebranie odbywa się do 15 maja danego roku. Odstępstwa od tego terminu dopuszczalne są za zgodą okręgowego zarządu.
3. Nie zwołanie walnego zebrania do dnia 15 maja może stanowić podstawę do odwołania zarządu ROD i ustanowienia organu komisarycznego, który działa do chwili odbycia walnego zebrania i wyboru nowego zarządu ROD.

§ 60 [Zawiadomienie o walnym zebraniu]

1. O terminie, miejscu i porządku obrad walnego zebrania zarząd ROD zawiadamia pisemnie – za pośrednictwem poczty lub doręczając zawiadomienie bezpośrednio za pokwitowaniem – członków zwyczajnych na co najmniej 14 dni przed terminem walnego zebrania.
   1. W zawiadomieniu, o którym mowa w ust. 1, podaje się ponadto miejsce, termin i godziny wyłożenia materiałów sprawozdawczych zgodnie z zasadami określonymi przez Krajowy Zarząd.
   1. Zawiadomienie, o którym mowa w ust. 1, może być wysłane członkowi zwyczajnemu pocztą elektroniczną, jeżeli uprzednio wyraził na to pisemną zgodę, podając adres, na który zawiadomienie powinno być wysłane.

§ 61 [Walne zebranie – pierwszy i drugi termin]

1.    Walne zebranie w pierwszym terminie jest prawomocne przy obecności ponad połowy członków zwyczajnych danego ROD.

2.    Walne zebranie może odbyć się w drugim terminie, co najmniej pół godziny po wyznaczonej godzinie rozpoczęcia w pierwszym terminie, o ile w zawiadomieniu o zebraniu podano również możliwość odbycia go w drugim terminie i pouczono członków o tym, że uchwały podjęte w drugim terminie są ważne i obowiązują bez względu na liczbę obecnych na zebraniu.

3.    Przepisy ust. 2 nie mają zastosowania do konferencji delegatów.

§ 62 [Ważność uchwał]

1. Uchwały walnych zebrań odbytych w drugim terminie są ważne bez względu na liczbę członków zwyczajnych obecnych na tym zebraniu.
2. Uchwały konferencji delegatów są ważne, jeżeli zostały podjęte przy obecności ponad połowy liczby wybranych delegatów.

§ 63 [Wybór przewodniczącego walnego zebrania]

Przewodniczącego walnego zebrania wybierają spośród siebie obecni na zebraniu członkowie zwyczajni z ROD w głosowaniu jawnym, zwykłą większością głosów, z zastrzeżeniem § 34 ust. 5.

§ 64 [Walne zebranie sprawozdawcze]

Do walnego zebrania sprawozdawczego należy:

1. zatwierdzenie rocznego sprawozdania zarządu ROD,
2. zatwierdzenie rocznego sprawozdania komisji rewizyjnej ROD za okres sprawozdawczy,
3. zatwierdzenie rocznego sprawozdania finansowego ROD sporządzanego przez zarząd ROD,
4. rozpatrzenie wniosków komisji rewizyjnej dotyczących działalności zarządu ROD,
5. zapoznanie się z wynikami kontroli działalności zarządu ROD przeprowadzonej przez organ wyższego stopnia,
6. uchwalanie rocznych planów pracy i preliminarzy finansowych ROD,
7. uchwalanie opłat ogrodowych oraz określanie terminu ich uiszczenia,
8. podjęcie oddzielnej uchwały w sprawie każdego zadania inwestycyjnego lub remontowego w ROD,
9. podjęcie uchwały w sprawie wniosku o zmianę planu zagospodarowania  ROD,
10. rozpatrzenie wniosków zgłaszanych na zebraniu i podjęcie stosownych uchwał.

§ 65 [Odwołanie organu ROD i wybory uzupełniające]

1. Walne zebranie sprawozdawcze może złożyć wniosek w formie uchwały o odwołanie organu ROD w przypadku nie przyjęcia sprawozdania z jego działalności. Wnioski o odwołanie przedkłada się właściwemu organowi wyższego stopnia.
2. W razie nie przyjęcia sprawozdania organu ROD walne zebranie sprawozdawcze może go odwołać i powołać w jego miejsce nowy organ ROD, jeżeli podczas głosowania obecnych jest ponad połowa członków zwyczajnych danego ROD, a uchwała zapadła bezwzględną większością głosów. Postanowienie § 42 ust. 3 i 4 stosuje się odpowiednio.
3. Z zastrzeżeniem § 40 ust. 2, walne zebranie sprawozdawcze może dokonywać wyborów uzupełniających do organów ROD lub delegatów na okręgowy zjazd (rejonową konferencję przedzjazdową).

§ 66 [Walne zebranie sprawozdawczo-wyborcze]

Do kompetencji walnego zebrania sprawozdawczo – wyborczego należy ponadto:

1. uchwalenie programu działania ROD na okres kadencji,
   1. udzielenie absolutorium ustępującemu zarządowi ROD,
   1. zatwierdzenie sprawozdania zarządu ROD za okres kadencji,
   1. zatwierdzenie sprawozdania komisji rewizyjnej ROD za okres kadencji,
   1. ustalenie liczby członków zarządu ROD i komisji rewizyjnej w granicach przewidzianych w statucie,
   1. wybór członków zarządu ROD i komisji rewizyjnej,
   1. wybór delegatów na okręgowy zjazd (rejonową konferencję przedzjazdową).

§ 67 [Nieważność walnego zebrania]

1. Naruszenie postanowień statutu dotyczących zwołania i obowiązków walnego zebrania może stanowić podstawę do stwierdzenia jego nieważności.
2. W przypadku nie dokonania wyboru organów, o których mowa w § 66 pkt 6, walne zebranie jest nieważne.
3. Stwierdzenie nieważności walnego zebrania należy do okręgowego zarządu.

§ 68 [Nadzwyczajne walne zebranie]

1. Nadzwyczajne walne zebranie może być zwołane w każdym czasie do rozpatrzenia spraw należących do kompetencji walnych zebrań sprawozdawczych i sprawozdawczo-wyborczych.
2. Z własnej inicjatywy bezwzględną większością głosów, na żądanie 1/3 liczby członków zwyczajnych danego ROD (delegatów) albo na polecenie organu nadrzędnego, zarząd ROD zwołuje nadzwyczajne walne zebranie w ciągu 30 dni od daty zgłoszenia pisemnego żądania. Postanowienie § 59 ust. 3 stosuje się odpowiednio.
3. Zarząd ROD zwołuje nadzwyczajne walne zebranie na wniosek komisji rewizyjnej ROD uchwalony bezwzględną większościągłosów.
4. Do kompetencji nadzwyczajnego walnego zebrania należy rozpoznanie spraw, dla których zostało zwołane.
5. Nadzwyczajne walne zebranie, zwołane w trybie i na zasadach określonych statutem, może podejmować uchwały wyłącznie w sprawach, dla których zostało zwołane i uwidocznionych w zawiadomieniach dostarczonych członkom zwyczajnym.

Zarząd ROD

§ 69 [Zarząd ROD – rola i skład]

1. Zarząd ROD prowadzi sprawy ROD.
2. Zarząd ROD reprezentuje PZD w zakresie i na zasadach określonych niniejszym statutem.
3. Zarząd ROD składa się z 5- 11 członków.
4. Liczbę członków zarządu ROD ustala walne zebranie sprawozdawczo-wyborcze w granicach określonych w ust. 3.

§ 70 [Funkcje w zarządzie ROD]

1. Zarząd ROD wybiera ze swego grona prezesa, wiceprezesa (wiceprezesów), sekretarza i skarbnika.
2. Zarząd ROD dokonuje podziału obowiązków pomiędzy swoich członków.
3. Prezes kieruje i odpowiada za całokształt prac zarządu ROD.
4. Wiceprezes odpowiada za powierzone dziedziny działalności zarządu ROD oraz zastępuje prezesa w pełnieniu obowiązków. W przypadku wyboru więcej niż jednego wiceprezesa, zarząd ROD powołuje pierwszego wiceprezesa zastępującego prezesa w pełnieniu obowiązków.
5. Sekretarz odpowiada za dokumentowanie działalności zarządu ROD.
6. Skarbnik odpowiada za prowadzenie spraw finansowych i dokumentacji finansowej.
7. Członek zarządu ROD może otrzymywać wynagrodzenie za czynności wykonywane w związku z pełnioną funkcją na zasadach określonych przez Krajową Radę.

§ 71 [Posiedzenia zarządu ROD]

1. Posiedzenia zarządu ROD zwołuje prezes lub zastępujący go wiceprezes. Posiedzenie należy zwołać także na żądanie co najmniej 1/3 liczby członków zarządu ROD, na żądanie komisji rewizyjnej lub organu wyższego stopnia. Posiedzenie zarządu ROD może również zwołać prezes okręgowego zarządu.
2. Posiedzeniu zarządu ROD przewodniczy prezes lub zastępujący go wiceprezes.
3. Posiedzenia zarządu ROD powinny odbywać się co najmniej raz w miesiącu.

§ 72 [Kompetencje zarządu ROD]

Zarząd ROD prowadzi sprawy ROD polegające na realizacji zadań koniecznych do zapewnienia bieżącego funkcjonowania ROD (sprawy zwykłego zarządu), a w szczególności:

1. realizuje obowiązki wynikające z prawa powszechnie obowiązującego, w tym przepisów podatkowych i regulujących kwestie porządku i czystości,
   1. realizuje uchwały walnego zebrania,
   1. ustanawia prawa do działek w ROD, zatwierdza przeniesienia praw do działek w ROD i stwierdza wstąpienie w stosunek prawny wynikający z prawa do działki w ROD,
   1. wypowiada umowy dzierżawy działkowej na zasadach określonych w § 85,
   1. przyjmuje w poczet członków PZD,
   1. nadzoruje przestrzeganie regulaminu ROD,
   1. czuwa nad przestrzeganiem przepisów związkowych przez członków PZD,
   1. prowadzi i odpowiednio zabezpiecza dokumentację ROD, w tym dotyczącą działkowców oraz członków PZD,
   1. prowadzi ewidencję działek,
   1. dba o estetyczny wygląd ROD, organizując konkursy i podejmując inne działania służące dla osiągnięcia tego celu,
   1. rozpatruje sprawy dotyczące wypełniania przez działkowców ich obowiązków,
   1. rozpatruje sprawy dotyczące wypełniania przez członków PZD ich obowiązków wynikających z przepisów związkowych, a także sporów między nimi,
   1. powołuje ogrodowych instruktorów Społecznej Służby Instruktorskiej,
   1. udostępnia członkom PZD publikacje i inne materiały informacyjne pochodzące od organów nadrzędnych,
   1. zarządza infrastrukturą ogrodową i utrzymuje ją w należytym stanie,
   1. opracowuje plany oraz realizuje inwestycje i remonty zgodnie z trybem i zasadami obowiązującymi w PZD,
   1. podejmuje działania w celu uzyskania i rozliczenia dotacji celowej ze środków publicznych,
   1. rozporządza majątkiem ruchomym pozostającymi w dyspozycji ROD,
   1. gospodaruje i rozporządza środkami finansowymi ROD w sposób zgodny z obowiązującymi przepisami i planem finansowym uchwalonym przez walne zebranie,
   1. pobiera składki członkowskie, opłaty ogrodowe oraz inne należności,
   1. terminowo reguluje zobowiązania ROD,
   1. terminowo rozlicza i odprowadza należności wewnątrzorganizacyjne do organu wyższego stopnia według zasad ustalonych przez Krajową Radę.

§ 73 [Reprezentacja PZD przez Zarząd ROD]

1. W zakresie spraw zwykłego zarządu, o których mowa w § 72, zarząd ROD samodzielnie reprezentuje PZD, w tym w sprawach sądowych, administracyjnych i podatkowych. W tym zakresie zarząd ROD może samodzielnie zaciągać zobowiązania majątkowe w imieniu PZD.
2. W sprawach określonych w ust. 1 prezes zarządu ROD (pierwszy wiceprezes) łącznie z innym członkiem zarządu ROD umocowany jest do składania oświadczeń woli w imieniu PZD, w tym do ustanawiania pełnomocników procesowych.
3. Z zastrzeżeniem ust. 4, zarząd ROD może reprezentować PZD w sprawie przekraczającej zakres zwykłego zarządu, o ile uzyska uprzednią zgodę okręgowego zarządu pod rygorem nieważności.
4. Zarząd ROD nie może reprezentować PZD w sprawach zastrzeżonych do kompetencji innych organów PZD.

§ 74 [Kolegia prezesów zarządów ROD]

1. W powiatach, gminach, miastach i dzielnicach miast okręgowy zarząd może powołać i rozwiązać kolegium prezesów zarządów ROD.
2. Kolegia prezesów stanowią forum wymiany doświadczeń i ustalają kierunek współpracy zainteresowanych ROD z samorządem terytorialnym.
3. Zasady funkcjonowania kolegiów prezesów określa Krajowy Zarząd.

Nabycie i wygaśnięcie prawa do działki w ROD

§ 75 [Podstawy nabycia prawa do działki]

Prawo do działki w ROD nabywa się w drodze:

1. ustanowienia prawa do działki,
2. przeniesienia prawa do działki,
3. wstąpienia w stosunek prawny wynikający z prawa do działki.

§ 76 [Zasady ustanowienia prawa do działki]

1. Ustanowienie prawa do działki w ROD następuje na podstawie umowy dzierżawy działkowej zawieranej w formie pisemnej pomiędzy PZD a pełnoletnią osobą fizyczną. Umowa może być również zawarta z małżonkiem działkowca, jeżeli żąda ustanowienia prawa do działki wspólnie ze swoim współmałżonkiem.
2. Umowa, o której mowa w ust. 1,  nie może być zawarta w celu ustanowienia prawa do więcej niż jednej działki.
3. Przy ustanowieniu prawa do działki uwzględnia się w szczególności ustawowe funkcje ROD i działki, a także miejsce zamieszkania osoby ubiegającej się o działkę.

§ 77 [Zawarcie umowy dzierżawy działkowej]

1. Umowę dzierżawy działkowej w imieniu PZD zawiera zarząd ROD reprezentowany na zasadach określonych w § 73 ust. 2, po wyrażeniu zgody na tę czynność przez zarząd ROD w formie uchwały.
2. Do czasu powołania zarządu ROD w nowym (odtworzonym) ROD umowę dzierżawy działkowej w imieniu PZD zawiera okręgowy zarząd.

§ 78 [Zasady przeniesienia prawa do działki]

1. Przeniesienie prawa do działki w ROD następuje w drodze umowy pomiędzy działkowcem a pełnoletnią osobą fizyczną zawartej w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi.  
2. Skuteczność przeniesienia praw do działki zależy od zatwierdzenia przez PZD.
3. PZD składa oświadczenie w przedmiocie zatwierdzenia przeniesienia praw do działki w terminie 2 miesięcy od dnia otrzymania pisemnego wniosku o zatwierdzenie; bezskuteczny upływ tego terminu jest jednoznaczny z zatwierdzeniem przeniesienia praw do działki.
4. We wniosku, o którym mowa w ust. 3, działkowiec obowiązany jest wskazać uzgodnioną przez strony umowy, o której mowa w ust. 1, wysokość uzgodnionego pomiędzy stronami wynagrodzenia za znajdujące się na działce nasadzenia, urządzenia i obiekty.

§ 79 [Odmowa zatwierdzenia przeniesienia prawa do działki]

1. Odmowa zatwierdzenia przeniesienia praw do działki może nastąpić z ważnych powodów.
2. PZD może również odmówić zatwierdzenia przeniesienia praw do działki, jeżeli jednocześnie wskaże osobę, na rzecz której może nastąpić takie przeniesienie; osoba ta składa pisemne oświadczenie o gotowości zapłaty na rzecz działkowca wynagrodzenia w wysokości wskazanej we wniosku, o którym mowa w § 78 ust. 3, w terminie 2 tygodni od dnia wskazania. Bezskuteczny upływ terminu jest równoznaczny z uwzględnieniem wniosku.
3. Przepisu ust. 2 nie stosuje się w przypadku przeniesienia praw do działki na rzecz osoby bliskiej.

§ 80 [Oświadczenia o przeniesieniu prawa do działki]

1. Decyzję w przedmiocie zatwierdzenia albo odmowy zatwierdzenia przeniesienia praw do działki podejmuje zarząd ROD w formie uchwały.
2. Oświadczenie, w przedmiocie zatwierdzenia albo odmowy zatwierdzenia przeniesienia praw do działki, składa w imieniu PZD zarząd ROD działając na zasadach określonych w § 73 ust. 2 i doręcza je obu stronom umowy za pokwitowaniem lub przesyła listem poleconym za zwrotnym potwierdzeniem odbioru. Oświadczenie sporządza się w formie pisemnej, przy czym odmowa zatwierdzenia przeniesienia praw do działki jest sporządzana w formie pisemnej z uzasadnieniem pod rygorem nieważności.

§ 81 [Prawo do działki w razie śmierci działkowca]

1. W razie śmierci działkowca prawo do działki, które przysługiwało obojgu małżonkom, przypada drugiemu małżonkowi.
2. Jeżeli małżonek zmarłego działkowca nie posiadał prawa do działki, może w terminie 6 miesięcy od dnia śmierci małżonka złożyć oświadczenie woli o wstąpieniu w stosunek prawny wynikający z tego prawa, pod rygorem wygaśnięcia prawa do działki.
3. Oświadczenie, o którym mowa w ust. 2, składa się do właściwego zarządu ROD.
4. Na podstawie oświadczenia, o którym mowa w ust. 2, zarząd ROD podejmuje uchwałę o wstąpieniu małżonka w stosunek prawny wynikający z prawa do działki po zmarłym działkowcu.
5. Odpis uchwały, o której mowa w ust. 4, doręcza się zainteresowanemu.

§ 82 [Oddanie działki w bezpłatne używanie]

1. PZD może oddać działkę w bezpłatne używanie instytucjom prowadzącym działalność społeczną, oświatową, kulturalną, wychowawczą, rehabilitacyjną, dobroczynną lub opieki społecznej.
2. Oddanie działki w bezpłatne używanie instytucjom, o których mowa w ust.1, następuje na podstawie umowy według wzoru określonego przez Krajową Radę PZD.
3. Postanowienia § 77 stosuje się odpowiednio.

§ 83 [Wygaśnięcie prawa do działki]

1. Prawo do działki w ROD wygasa z chwilą:
2. rozwiązania umowy za zgodą obu stron albo upływu terminu wypowiedzenia;
3. śmierci działkowca, o ile ustawa nie stanowi inaczej;
4. likwidacji części ROD, na której znajduje się działka;
5. likwidacji ROD;
6. w innych przypadkach przewidzianych w ustawie.
   1. Wygaśnięcie prawa do działki w ROD stwierdza w formie uchwały:
7. zarząd ROD – w przypadkach, o których mowa w ust. 1 pkt 1- 3,
8. okręgowy zarząd – w przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 4.

§ 84 [Porozumienie o rozwiązaniu umowy]

1. Rozwiązanie umowy za zgodą obu stron  następuje na podstawie pisemnego porozumienia pomiędzy PZD a działkowcem.
2. W porozumieniu, o którym mowa w ust. 1, określa się w szczególności termin rozwiązania umowy i wydania działki zarządowi ROD. Porozumienie może określać warunki zapłaty i wysokość wynagrodzenia za znajdujące się na działce nasadzenia, urządzenia i obiekty stanowiące własność działkowca.
3. Postanowienia § 77 stosuje się odpowiednio.

§ 85 [Wypowiedzenie umowy]

1. PZD może wypowiedzieć umowę, nie później niż na miesiąc naprzód, na koniec miesiąca kalendarzowego, jeżeli działkowiec:
   1. pomimo pisemnego upomnienia nadal korzysta z działki lub altany w sposób sprzeczny z przepisami ustawy lub regulaminem, niszczy infrastrukturę ogrodową albo wykracza w sposób rażący lub uporczywy przeciwko porządkowi ogrodowemu, czyniąc uciążliwym korzystanie z innych działek lub
   1. wybudował, nadbudował lub rozbudował na terenie działki altanę lub inny obiekt z naruszeniem przepisów prawa stwierdzonym przez właściwy organ administracji publicznej,
   1. jest w zwłoce z zapłatą opłat ogrodowych lub opłat związanych z utrzymaniem działki na rzecz stowarzyszenia ogrodowego za korzystanie z działki co najmniej przez 6 miesięcy pomimo uprzedzenia go na piśmie o zamiarze wypowiedzenia umowy i wyznaczenia dodatkowego, miesięcznego terminu do zapłaty zaległych i bieżących należności, lub
   1. oddał działkę lub jej część osobie trzeciej do płatnego lub bezpłatnego używania.
2. Podstawę wypowiedzenia umowy stanowi uchwała zarządu ROD, która musi być zatwierdzona przez okręgowy zarząd.
3. Zatwierdzenie, o którym mowa w ust. 2, stanowi zgodę na złożenie, w imieniu PZD, oświadczenia o wypowiedzeniu umowy o treści przedłożonej przez zarząd ROD.
4. W razie spełnienia warunków określonych w ust. 1-3, zarząd ROD może wypowiedzieć umowę w drodze pisemnego oświadczenia, które doręcza zainteresowanemu działkowcowi.
5. Wypowiedzenia, o którym mowa w ust. 4, dokonuje się na piśmie pod rygorem nieważności. Wypowiedzenie określa przyczynę uzasadniającą wypowiedzenie. Postanowienia § 77 stosuje się odpowiednio.
6. W uzasadnionych przypadkach, okręgowy zarząd może samodzielnie wypowiedzieć umowę. W takim przypadku  ust. 2-4 oraz § 111 ust. 3 stosuje się odpowiednio.

§ 86 [Wynagrodzenie za własność działkowca w razie wypowiedzenia]

1. W razie wygaśnięcia prawa do działki w ROD na skutek wypowiedzenia umowy, warunki zapłaty i wysokość wynagrodzenia za znajdujące się na działce nasadzenia, urządzenia i obiekty stanowiące własność działkowca ustala się w drodze pisemnego porozumienia pomiędzy PZD i działkowcem. Postanowienie § 77 stosuje się odpowiednio.
2. W razie braku porozumienia, o którym mowa w ust. 1, PZD może w trybie procesu żądać sprzedaży nasadzeń, urządzeń i obiektów w drodze licytacji sądowej. Postanowienie sądu o przysądzeniu własności nasadzeń, urządzeń i obiektów jest równoznaczne z ustanowieniem prawa do działki przez PZD.
3. Na podstawie postanowienia sądu, o którym mowa w ust. 2, zarząd ROD w drodze uchwały stwierdza ustanowienie prawa do działki.
4. Odpis uchwały, o której mowa w ust. 3, doręcza się zainteresowanemu.

§ 87 [Wygaśnięcie prawa do działki po śmierci działkowca]

1. W razie śmierci działkowca prawo do działki w ROD wygasa w następstwie niedokonania czynności, o której mowa w § 81 ust. 2.
2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, prawo do działki ustanawiane jest na rzecz osoby bliskiej zmarłego, która w terminie 3 miesięcy od wygaśnięcia prawa do działki zgłosiła wniosek o ustanowienie prawa do działki po zmarłym.
3. Ustanowienie prawa do działki na rzecz osoby bliskiej zmarłego działkowca nie może nastąpić przed upływem terminu, o którym mowa w ust. 2.
4. W razie śmierci działkowca niepozostającego w związku małżeńskim, przepisy ust. 2 i 3 stosuje się odpowiednio, z tym że terminy, o których mowa w tych ustępach, wynoszą 6 miesięcy od dnia śmierci działkowca.
5. W przypadku zgłoszenia wniosku przez kilka osób bliskich, ustanowienie prawa do działki następuje na rzecz tej osoby bliskiej wskazanej w orzeczeniu sądowym. Postanowienia § 86 ust. 3 i 4 stosuje się odpowiednio.

§ 88 [Wygaśnięcie prawa do działki wskutek likwidacji ROD]

1. W przypadku wygaśnięcia prawa do działki w ROD w związku z likwidacją ROD lub jego części na warunkach określonych w art. 21 lub art. 24 ust. 3 lub art. 26 ustawy, działkowcowi przysługuje prawo do działki zamiennej pod warunkiem zgłoszenia do PZD odpowiedniego żądania.
2. Żądanie, o którym mowa w ust. 1, działkowiec składa na piśmie najpóźniej w terminie 3 miesięcy od dnia likwidacji ROD lub jego części do właściwego okręgowego zarządu.
3. Prawo do działki zamiennej ustanawiane jest na zasadach określonych w § 77.

Komisja rewizyjna ROD

§ 89 [Komisja rewizyjna – rola i skład]

1. Działalność kontrolną w ROD prowadzi komisja rewizyjna.
2. Komisja rewizyjna ROD składa się z 3 – 9 członków.
3. Liczbę członków komisji rewizyjnej ustala walne zebranie sprawozdawczo-wyborcze w granicach określonych w ust. 2.

§ 90 [Komisja rewizyjna – funkcje, posiedzenia i uchwały]

1. Komisja rewizyjna wybiera ze swego grona przewodniczącego, jego zastępcę i sekretarza.
   1. Posiedzenia komisji rewizyjnej zwołuje i prowadzi przewodniczący, a w razie jego nieobecności zastępca przewodniczącego. Posiedzenie komisji rewizyjnej może również zwołać przewodniczący okręgowej komisji rewizyjnej.
   1. Uchwały komisji rewizyjnej są ważne, jeżeli zostały podjęte zwykłą większością głosów jej członków przy udziale przewodniczącego lub jego zastępcy.

§ 91 [Kontrola i ocena zarządu ROD]

1. Komisja rewizyjna przeprowadza kontrolę i ocenę działalności zarządu ROD, w tym finansowej.
   1. Komisja rewizyjna przeprowadza kontrolę z własnej inicjatywy, na polecenie okręgowej komisji rewizyjnej albo na wniosek okręgowego zarządu.

§ 92 [Przedstawianie wyników kontroli i wniosków]

1. Komisja rewizyjna bada i opiniuje roczne sprawozdanie zarządu ROD i sprawozdanie finansowe ROD a także opiniuje preliminarze finansowe ROD.
2. Wyniki kontroli oraz ocenę rocznego sprawozdania zarządu ROD i rocznego sprawozdania finansowego ROD wraz z opinią preliminarza finansowego ROD komisja rewizyjna przedstawia wraz z wnioskami na walnym zebraniu. Ocena za okres kadencji przedstawiana jest na walnym zebraniu sprawozdawczo – wyborczym z wnioskiem w sprawie absolutorium dla ustępującego zarządu ROD.
3. Wyniki kontroli wraz z wnioskami komisja przedstawia na posiedzeniu zarządu ROD.
4. Protokoły kontroli oraz wnioski komisja rewizyjna przekazuje zarządowi ROD w terminie 14 dni od daty przeprowadzenia kontroli, a w razie stwierdzenia uchybień także okręgowemu zarządowi.

§ 93 [Tryb działania]

Szczegółowy tryb działania komisji rewizyjnej określa regulamin komisji rewizyjnych PZD uchwalany przez Krajową Komisję Rewizyjn

Zasady ogólne

§ 94 [Status i rola okręgu]

1. Jednostka terenowa PZD, zwana dalej okręgiem, działa na rzecz i w interesie członków PZD oraz ROD na obszarze swego działania.
2. Na zasadach określonych w niniejszym statucie, okręg zarządza majątkiem trwałym oraz rozporządza środkami finansowymi i majątkiem ruchomym pozostającymi w jego dyspozycji.

§ 95 [Powołanie, przekształcenia i likwidacja okręgu]

1. Decyzję o powołaniu okręgu i ustaleniu jego obszaru działania podejmuje Krajowa Rada.
2. Decyzję o likwidacji, połączeniu lub zmianie obszaru działania okręgu podejmuje Krajowa Rada.

Okręgowy Zjazd Delegatów

§ 96 [Okręgowy zjazd delegatów – rola i uczestnicy]

1. Najwyższym organem PZD w okręgu jest okręgowy zjazd delegatów.
2. Prawo uczestniczenia w okręgowym zjeździe delegatów mają delegaci ROD, wybrani na walnych zebraniach (konferencjach delegatów) sprawozdawczo – wyborczych, z zastrzeżeniem § 97.
3. W okręgowych zjazdach delegatów biorą udział z głosem doradczym członkowie ustępujących władz okręgu nie będący delegatami oraz przedstawiciele organów wyższego stopnia.
4. Okręgowy zjazd delegatów ma prawo wybrać w skład organów, określonych w § 102 pkt 6, każdego członka mającego prawo do udziału w zjeździe.

§ 97 [Rejonowe konferencja przedzjazdowe]

1. W okręgach posiadających ponad 25000 członków delegaci na okręgowy zjazd delegatów mogą być wybierani na rejonowych konferencjach przedzjazdowych.
2. Prawo uczestniczenia w rejonowych konferencjach przedzjazdowych mają delegaci wybrani na walnych zebraniach (konferencjach delegatów).
3. Decyzję o odbywaniu rejonowych konferencji przedzjazdowych podejmuje okręgowa rada w drodze uchwały, określając w niej podział okręgu na rejony oraz ilość delegatów wybieranych przez te konferencje na okręgowy zjazd.
4. Wybór delegatów na okręgowy zjazd odbywa się w sposób jednolity w całym okręgu – bezpośrednio na walnych zebraniach (konferencjach delegatów) albo na rejonowych konferencjach przedzjazdowych.

§ 98 [Okręgowe zjazdy – rodzaje]

Okręgowy zjazd delegatów może być:

1. zwyczajny,
2. nadzwyczajny.

§ 99 [Okręgowy zjazd – zwołanie i termin]

1. Zwyczajny okręgowy zjazd zwołuje okręgowa rada w ostatnim roku kadencji.
   1. Ostateczny termin odbycia zwyczajnych okręgowych zjazdów ustala Krajowa Rada.

§ 100 [Brak zwołania okręgowego zjazdu]

Nie zwołanie zwyczajnego okręgowego zjazdu w terminie określonym w § 99 ust. 2, stanowi podstawę do jego zwołania przez Krajową Radę.

§ 101 [Zawiadomienie o okręgowym zjeździe]

O terminie, miejscu i porządku obrad okręgowego zjazdu okręgowy zarząd zawiadamia pisemnie – za pośrednictwem poczty lub doręczając zawiadomienie bezpośrednio za pokwitowaniem – wybranych delegatów na co najmniej 14 dni przed terminem okręgowego zjazdu. Postanowienie § 60 ust. 3 stosuje się odpowiednio.

§ 102 [Zwyczajny okręgowy zjazd]

Do zwyczajnego okręgowego zjazdu należy:

1. wytyczanie kierunków działalności PZD na terenie okręgu,             
2. zatwierdzenie sprawozdania z działalności okręgowej rady za okres kadencji
3. zatwierdzenie sprawozdania z działalności okręgowej komisji rewizyjnej za okres kadencji,
4. udzielenie absolutorium ustępującemu okręgowemu zarządowi,
5. uchwalenie programu działania okręgu,
6. ustalenie liczby i wybór członków okręgowej rady i okręgowej komisji rewizyjnej oraz wybór delegatów na Krajowy Zjazd Delegatów PZD,
7. rozpatrzenie wniosków, zgłoszonych na zjeździe i podjęcie stosownych uchwał zgodnie z niniejszym statutem,
8. rozpatrzenie wszystkich innych spraw, dotyczących ROD na terenie okręgu, nie zastrzeżonych do kompetencji innych organów PZD.

§ 103 [Nieważność okręgowego zjazdu]

1. Naruszenie postanowień statutu dotyczących zwołania i obowiązków okręgowego zjazdu może stanowić podstawę do stwierdzenia jego nieważności.
   1. W przypadku nie dokonania wyboru organów, o których mowa w § 102 pkt 6, okręgowy zjazd jest nieważny.
   1. Stwierdzenie nieważności okręgowego zjazdu należy do Krajowej Rady.

§ 104 [Nadzwyczajny okręgowy zjazd]

1. Nadzwyczajny okręgowy zjazd delegatów zwołuje się w razie konieczności rozpatrzenia spraw należących do kompetencji zwyczajnego okręgowego zjazdu.
2. Do nadzwyczajnego okręgowego zjazdu należy rozpoznanie spraw, dla których został zwołany.
3. Nadzwyczajny okręgowy zjazd zwołuje bezwzględną większością głosów okręgowa rada z własnej inicjatywy lub na żądanie Krajowej Rady, a także na wniosek co najmniej 1/3 liczby delegatów na okręgowy zjazd lub na wniosek okręgowej komisji rewizyjnej, uchwalony bezwzględną większością głosów.
4. Nadzwyczajny okręgowy zjazd zwołuje się w ciągu 3 miesięcy od daty zgłoszenia żądania lub wniosku. Postanowienie § 100 stosuje się odpowiednio.
5. Nadzwyczajny okręgowy zjazd zwołany w trybie i na zasadach określonych statutem, może podejmować uchwały wyłącznie w sprawach, dla których został zwołany i uwidocznionych w zawiadomieniach dostarczonych delegatom.

Okręgowa Rada i Okręgowy Zarząd

§ 105 [Okręgowa rada – rola i skład]

1. Okręgowa rada jest najwyższym organem w okręgu między okręgowymi zjazdami delegatów.
2. Okręgowa rada składa się z 19 – 39 członków.
3. Liczbę członków okręgowej rady ustala okręgowy zjazd delegatów w granicach określonych w ust. 2.

§ 106 [Funkcje w okręgowej radzie]

1. Okręgowa rada wybiera ze swego grona prezesa okręgu, wiceprezesa (wiceprezesów) okręgu, sekretarza okręgu i skarbnika okręgu.
2. Prezes okręgu kieruje i odpowiada za całokształt prac okręgowej rady.
3. Wiceprezes okręgu odpowiada za powierzone dziedziny działalności okręgowej rady oraz zastępuje prezesa okręgu w pełnieniu obowiązków. W przypadku wyboru więcej niż jednego wiceprezesa okręgu, okręgowa rada powołuje pierwszego wiceprezesa okręgu zastępującego prezesa okręgu w pełnieniu obowiązków.
4. Sekretarz okręgu odpowiada za dokumentowanie działalności okręgowej rady.
5. Skarbnik okręgu odpowiada za prowadzenie spraw finansowych i dokumentacji finansowej jednostki terenowej PZD.

§ 107 [Okręgowy zarząd]

1. Okręgowa rada wybiera ze swego grona okręgowy zarząd.
   1. Okręgowy zarząd składa się z 7 – 11 członków. W skład okręgowego zarządu wchodzą: 
      1. prezes okręgu,
         1. wiceprezes (wiceprezesi) okręgu,
         1. sekretarz okręgu,
         1. skarbnik okręgu,
         1. członkowie okręgowego zarządu.
   1. Okręgowy zarząd dokonuje podziału obowiązków pomiędzy swoich członków. Postanowienia § 106 ust. 2-5 stosuje się odpowiednio.
   1. Członek okręgowego zarządu może otrzymywać wynagrodzenie za czynności wykonywane w związku z pełnioną funkcją na zasadach określonych przez Krajową Radę.

§ 108 [Posiedzenia okręgowej rady]

1. Posiedzenia okręgowej rady zwołuje prezes lub zastępujący go wiceprezes. Posiedzenie należy także zwołać w terminie trzydziestu dni od złożenia pisemnego żądania przez okręgową komisję rewizyjną,  Krajową Radę lub co najmniej 1/3 liczbę członków okręgowej rady. Posiedzenie okręgowej rady może również zwołać Prezes PZD.
2. Posiedzeniu okręgowej rady przewodniczy prezes lub zastępujący go wiceprezes.
3. Posiedzenia okręgowej rady powinny odbywać się co najmniej trzy razy w roku.
4. Tryb pracy okręgowej rady określa regulamin uchwalony przez okręgową radę. Regulamin podlega rejestracji przez Krajową Radę.

§ 109 [Kompetencje okręgowej rady]

Do okręgowej rady należy:

1. realizacja kierunków działalności PZD na terenie okręgu ustalonych przez okręgowy zjazd,
2. uchwalanie rocznych planów pracy i preliminarzy finansowych okręgu,
3. zatwierdzenie rocznego sprawozdania z działalności okręgowego zarządu,
4. zatwierdzenie rocznego sprawozdania finansowego okręgu sporządzanego przez okręgowy zarząd,
5. zatwierdzanie rocznych zbiorczych preliminarzy finansowych i sprawozdań finansowych ROD,
6. rozpatrywanie sprawozdań i wniosków okręgowego zarządu oraz podejmowanie stosownych uchwał i stanowisk,
7. ustalanie ilości delegatów na okręgowy zjazd PZD,
8. nadawanie nazw ROD z obszaru swojego działania,
9. wykonywanie zadań i podejmowanie uchwał w innych sprawach określonych w postanowieniach niniejszego statutu jako kompetencja okręgowej rady.

§ 110 [Kompetencje okręgowego zarządu]

1. Okręgowy zarząd prowadzi sprawy okręgu, działa na rzecz ROD oraz współpracuje z organami samorządu terytorialnego i terenową administracją rządową z obszaru działania okręgu w zakresie tworzenia, funkcjonowania i rozwoju ROD.
2. Do okręgowego zarządu należy:
3. udzielanie pomocy zarządom ROD w zakresie spraw określonych w § 72,
4. podejmowanie inicjatyw w celu tworzenia i rozwoju ROD,
5. gospodarowanie i rozporządzanie środkami finansowymi okręgu,
6. zarządzanie majątkiem trwałym i utrzymywanie go w należytym stanie,
7. rozporządzanie majątkiem ruchomym pozostającymi w dyspozycji okręgu,
8. sprawowanie nadzoru nad zarządami ROD w zakresie wypełniania ich obowiązków,
9. udzielanie zgody zarządom ROD na działanie przekraczające zakres zwykłego zarządu, z wyłączeniem spraw określonych w § 134 ust. 2 pkt 13,
10. podejmowanie działań w celu uzyskania i rozliczenia dotacji celowej ze środków publicznych,
11. prowadzenie inwestycji związanych z zakładaniem i modernizacją ROD,
12. sprawowanie nadzoru nad zarządami ROD w zakresie zgodnego z regulaminem ROD zagospodarowania ogrodu,
13. rozpatrywanie i załatwianie skarg dotyczących działalności zarządów ROD oraz zagospodarowania ROD,
14. stwierdzanie nieważności walnych zebrań (konferencji delegatów),
15. zmienianie, uchylanie lub stwierdzanie nieważności uchwał walnych zebrań (konferencji delegatów),
16. zmienianie, uchylanie lub stwierdzanie nieważności uchwał zarządów ROD,
17. podejmowanie uchwał w przedmiocie zatwierdzenia uchwał zarządów ROD o wypowiedzeniu umowy dzierżawy działkowej,
18. zawieszanie lub odwoływanie zarządów ROD lub ich członków oraz powoływanie zarządów komisarycznych ROD, a także stwierdzanie wygaśnięcia mandatów członków zarządów ROD,
19. zatwierdzanie planów zagospodarowania nowych oraz zmian planów zagospodarowania istniejących ogrodów,
20. podejmowanie uchwał w sprawie łączenia lub podziału ROD,
21. podejmowanie uchwał w sprawie wyrażania zgody na czasowe zajęcia terenu ROD oraz opiniowanie wniosków o ustanowienie służebności na nieruchomościach PZD,
22. opiniowanie żądań właścicieli nieruchomości w zakresie likwidacji całości lub części ROD oraz uczestniczenie w jej przebiegu,
23. terminowe rozliczanie i odprowadzanie należnej składki członkowskiej i innych należności wewnątrzorganizacyjnych do organu wyższego stopnia,
24. organizowanie i prowadzenie ośrodków szkolenia oraz ośrodków finansowo-księgowych dla ROD,
25. prowadzenie Rejestru Członków Organów PZD w części dotyczącej członków organów ROD z obszaru działania okręgu,
26. wykonywanie zadań określonych w innych postanowieniach niniejszego statutu odnoszących się do okręgowego zarządu.
27. Postanowienia § 108 ust. 1-3 stosuje się odpowiednio do okręgowego zarządu, z tym że regulamin uchwalony według § 108 ust. 4 podlega rejestracji przez Krajowy Zarząd.

§ 111 [Reprezentacja PZD przez okręgowy zarząd]

1. W zakresie swoich kompetencji określonych niniejszym statutem okręgowy zarząd samodzielnie reprezentuje PZD, w tym w sprawach sądowych, administracyjnych i podatkowych. W tym zakresie okręgowy zarząd może samodzielnie zaciągać zobowiązania majątkowe w imieniu PZD.
2. Okręgowy zarząd może przejąć prowadzenie spraw i postępowań sądowych, administracyjnych i podatkowych prowadzonych przez zarząd ROD.
3. Do składania oświadczeń woli w zakresie określonym w ust. 1 i 2, w tym ustanawiania pełnomocników procesowych, konieczne jest współdziałanie:
4. prezesa okręgu z innym członkiem okręgowego zarządu albo,
5. wiceprezesa (pierwszego wiceprezesa) okręgu ze skarbnikiem albo sekretarzem okręgu.

§ 112 [Delegatury rejonowe]

1. Okręgowy zarząd może tworzyć delegatury rejonowe jako swoje jednostki pomocnicze, których zadaniem jest usprawnienie działania okręgowego zarządu, obsługi statutowej członków oraz ułatwienie współpracy z ROD.
2. Zasady funkcjonowania i zakres działania delegatur rejonowych określa Krajowy Zarząd.

Okręgowa Komisja Rewizyjna

§ 113 [Okręgowa komisja rewizyjna – rola i skład]

1. Działalność kontrolną w okręgu prowadzi okręgowa komisja rewizyjna.
2. Okręgowa komisja rewizyjna składa się z 5 – 11 członków.
3. Liczbę członków okręgowej komisji rewizyjnej ustala okręgowy zjazd delegatów w granicach określonych w ust. 2.

§ 114 [Okręgowa komisja rewizyjna – funkcje, posiedzenia i uchwały]

1. Okręgowa komisja rewizyjna wybiera ze swego grona przewodniczącego, zastępcę (zastępców) i sekretarza. W przypadku wyboru więcej niż jednego zastępcy przewodniczącego, okręgowa komisja rewizyjna powołuje pierwszego zastępcę przewodniczącego zastępującego przewodniczącego w pełnieniu obowiązków.
2. Posiedzenia okręgowej komisji rewizyjnej zwołuje i prowadzi przewodniczący, a w razie jego nieobecności pierwszy zastępca przewodniczącego. Posiedzenie okręgowej komisji rewizyjnej może zwołać również przewodniczący Krajowej Komisji Rewizyjnej.
3. Uchwały okręgowej komisji rewizyjnej są ważne, jeżeli zostały podjęte zwykłą większością głosów jej członków przy udziale przewodniczącego lub jego zastępcy.

§ 115 [Kompetencje okręgowej komisji rewizyjnej]

1. Okręgowa komisja rewizyjna przeprowadza kontrolę i ocenę działalności okręgowej rady i okręgowego zarządu, w tym finansowej.
2. Okręgowa komisja rewizyjna przeprowadza kontrolę działalności ROD w miarę potrzeby.
3. Okręgowa komisja rewizyjna bada i opiniuje roczne sprawozdanie okręgowego zarządu i sprawozdania finansowe okręgu oraz zbiorcze sprawozdania finansowe z ROD, a także opiniuje preliminarze finansowe okręgu oraz zbiorcze preliminarze finansowe ROD.
4. Okręgowa komisja rewizyjna przeprowadza kontrole z własnej inicjatywy, na polecenie Krajowej Komisji Rewizyjnej. Okręgowa komisja rewizyjna może przeprowadzić kontrolę na wniosek okręgowego zarządu.
5. Okręgowa komisja rewizyjna nadzoruje komisje rewizyjne ROD.

§ 116 [Sprawozdania i wnioski]

Do okręgowej komisji rewizyjnej należy opracowywanie sprawozdań i wniosków na okręgowy zjazd delegatów oraz stawianie wniosku w sprawie udzielenia okręgowemu zarządowi absolutorium.

§ 117 [Tryb działania]

Szczegółowy tryb działania komisji rewizyjnej określa regulamin komisji rewizyjnych uchwalany przez Krajową Komisję Rewizyjną.